Audiovisuaalne tõlge [Audiovisual translation]

Aline Remael
tõlkija Joosep Paasmäe
Sisukord

Audiovisuaalne tõlge on hoolimata oma suhtelisest uudsusest liikunud tõlketeaduse valdkonnas viimase kahe aastakümne jooksul perifeeriast valdkonna keskmesse. Audiovisuaalse tõlke ehk AVT kõige varasem vorm võis olla tummfilmides leiduvate vahepealkirjade tõlkimine, aga kaugelt enam kasvas nõudlus AVT järele nn „rääkivate filmide” esiletõusuga 1920. aastatel ja sellest tuleneva vajadusega tõlkida filme, et kindlustada nende eksporti, mis oli USA filmitööstuse jaoks elulise tähtsusega. Katsetati tõlkimise eri vorme, sh ühe filmi erikeelseid variante, millest said kõige eelistatumaks subtitreerimine ja dubleerimine. Valik nende kahe vahel sõltus tõlgete sihtriikide majanduslikest, ideoloogilistest ja pragmaatilistest asjaoludest. Varaseimad audiovisuaalse tõlke uurimused pärinevad 1950. aastate keskpaigast ja 1960. aastatest, aga laiem uurimis- ja avaldamistegevus sai hoo sisse alles 1990. aastate alguses.

Full-text access to translations is restricted to subscribers. Log in to obtain additional credentials. For subscription information see Subscription & Price.

Kasutatud allikad

Braun, Sabine
2008 “Audiodescription research: State of the art and beyond.” Translation Studies in the New Millenium. An International Journal of Translation and Interpreting 6: lk 14–30.  TSB. DOI logoGoogle Scholar
Chaume, Frederic
2004Cine y traducción. Madrid: Catedra.Google Scholar
Delabastita, Dirk
1989 “Translation and mass-communication: Film and TV translation as evidence of cultural dynamics.” Babel 35 (4): lk 193–218. DOI logoGoogle Scholar
Díaz Cintas, Jorge & Anderman, Gunilla
2009Audiovisual Translation. Language Transfer on Screen. Basingstoke, UK: Palgrave Macmillan. DOI logoGoogle Scholar
Díaz Cintas, Jorge, Orero, Pilar & Remael, Aline
2007Media for All. Subtitling for the Deaf, Audio Description, and Sign Language. Amsterdam & New York: Rodopi.Google Scholar
Freddi, Maria & Pavesi, Maria
2009Analysing Audiovisual Dialogue. Linguistic and Translational Insights. Bologna: CLUEB.Google Scholar
Gambier, Yves
2003 “Introduction: Screen transadaptation: Perception and reception. Special issue on screen translation.” The Translator 9 (2): lk 171–190. DOI logoGoogle Scholar
2008 “Recent developments and challenges in audiovisual translation research”. In Between Text and Image. Updating Research in Screen Translation, D. Chiaro, Ch. Heiss & C. Buccaria (eds), lk 11–35. Amsterdam & Philadelphia: John Benjamins. DOI logoGoogle Scholar
Gambier, Yves & Gottlieb, Henrik
2001(Multi)Media Translation. Amsterdam & Philadelphia: Benjamins. DOI logoGoogle Scholar
Jakobson, Roman
1959/2000 “On linguistic aspects of translation”. In The Translation Studies Reader. L. Venuti (ed.), lk 113–118. London & New York: Routledge.Google Scholar
Kaindl, Klaus & Oittinen, Riita
(eds) 2008Le verbal, le visuel, le traducteur/The Verbal, the visual, the translator. Special issue of Meta LIII (1).Google Scholar
Lavaur, Jean-Marie & Serban, Adriana
2008La traduction audiovisuelle. Brussels: De Boeck.Google Scholar
Mateo, Marta
2007 “Surtitling today: New uses, attitudes and developments.” In Linguistica Antverpiensia New Series 6: lk 135–154.  TSB. DOI logoGoogle Scholar
Neves, Josélia
2009 “Interlingual Subtitling for the Deaf and Hard-of-Hearing.” In Audiovisual Translation. Language Transfer on Screen. J. Díaz Cintas & G. Anderman (eds), lk 151–169. Basingstoke: Palgrave Macmillan. DOI logoGoogle Scholar
Nornes, Abe Mark
2007Cinema Babel. Translating Global Cinema. Minneapolis: University of Minnesota press.Google Scholar
Orero, Pilar
2004Topics in Audiovisual Translation. Amsterdam & Philadelphia: John Benjamins. DOI logoGoogle Scholar
O’Hagan, Minako
2009 “Towards a cross-cultural game design: An explorative study in under- standing the player experience of a localised Japanese video game.” Journal of Specialised Translation 11: lk 211–233. http://​www​.jostrans​.org​/issue11​/art​_ohagan​.php [Accessed 18 January 2010]. DOI logo
Remael, Aline, De Houwer, Annick & Vandekerckhove, Reinhild
2008 “Intralingual open subtitling in Flanders: Audiovisual translation, linguistic variation and audience needs.” Journal of Specialized Translation 10: lk 76–105. http://​www​.jostrans​.org​/issue10​/art​_houwer​.php [Accessed 18 January 2010]. DOI logo
Remael, Aline & Neves, Josélia
2007A Tool for Social Integration? Audiovisual Translation from Different Angles. Theme issue of Linguistica Antverpiensia New Series.Google Scholar
Zabalbeascoa, Patrick
2008 “The nature of the audiovisual text and its parameters.” In The Didactics of Audiovisual Translation, J. Díaz Cintas (ed.), lk 21–38. Amsterdam & Philadelphia: John Benjamins. DOI logoGoogle Scholar