Cover not available
Article published In:
Translation and Interpreting Studies
Vol. 10:2 (2015) ► pp.243–262

Translation theories in “the other Europe”

The Polish tradition

Since the mid-1950s much research has been carried out in the field of translation theories in Poland. Although the results that emerged were often of considerable interest, Polish translation theories are often ignored by experts in the West. This article investigates the Polish contribution to theoretical discussions of translation. Early contributions to the debate, in 1955, characterized by a “linguistic” approach, warned against theories limiting the “unit of translation” to single words, thus neglecting the “text.” Linguist O. A. Wojtasiewicz stressed the semiotic, psychological, and cultural nature of translation. Around the mid-1960s a group of scholars from the “Poznań School” focused on literary translation. They saw literary translation as a semiotic process and produced a theoretical and descriptive research that could be defined as “target-oriented.” Their methods are typified by the particular attention given to diachronic and reception perspectives. Since the mid-1970s, in marked opposition to the “predominant role of literary texts” in Polish translation studies, F. Grucza and scholars from Warsaw University (“Warsaw School”) favored other areas of research, such as oral translation and specialized translation and interpreting. From the research carried out in Warsaw, a new perspective opened up within the linguistic approach, resulting in a new definition of the equivalence based on cognitive and pragmatic factors. This line of research also involved cognitive linguistics, as of the 1990s the most noteworthy innovation in Polish translation studies. Since 1990 the research field has become more varied: there are now more translation study centers (Cracow, Łódź, Lublin, Gdańsk…), and the field of investigation has broadened, now following on the heels of Western debate, with which there is now more contact.
Keywords: translation theories, Eurocentrism, structuralism, Polish approaches to translation, cognitive studies
Published online: 21 January 2016
DOI logo
https://doi.org/10.1075/tis.10.2.05cos
References (69)
Baer, Brian James (ed). 2011. Contexts, Subtexts, and Pretexts. Literary Translation in Eastern Europe and Russia. Amsterdam: John Benjamins. DOI logoGoogle Scholar
Baker, Mona, and Gabriela Saldanha (eds). 2009. Encyclopedia of Translation Studies (Second edition). New York and London: Routledge. DOI logoGoogle Scholar
Balcerzan, Edward. 1968. Styl i poetyka twórczości dwujęzycznej Brunona Jasieńskiego. Z zagadnień teorii przekładu. Wrocław: Ossolineum.Google Scholar
Balcerzan, Edward, and Ewa Rajewska (eds). 2007. Pisarze polscy o sztuce przekładu 1440–2005. Antologia. Poznań: Wydawnictwo poznańskie.Google Scholar
Barańczak, Stanisław. 1974. “Przekład artystyczny jako „samoistny” i „związany” obiekt interpretacji (Na marginesie niektórych polskich tłumaczeń Gottfrieda Benna).” In Z teorii i historii przekładu artystycznego. Materiały z konferencji naukowej w Szczawnicy (17–19 March 1972), ed. by Jacek Baluch, 47–74. Kraków: Nakład Uniwersytetu Jagiellońskiego.Google Scholar
. 1990. “Mały, lecz maksymalistyczny manifest translatologiczny albo: Tłumaczenie się z tego, że tłumaczy się wiersze również w celu wytłumaczenia innym tłumaczom, iż dla większości tłumaczeń wierszy nie ma wytłumaczenia.” Teksty drugie 31: 7–66.Google Scholar
Bogusławski, Andrzej. 1976. “Zagadnienia jednostek przekładowych.” In Problemy językoznawstwa porównawczego, ed. by M. Bobran, 41–62. Rzeszów: Wydawnictwo Uczelniane.Google Scholar
. 1978. “Uwagi o przekładzie i jego wartościowaniu.” Przegląd Humanistyczny 21: 39–52.Google Scholar
Ceccherelli, Andrea, Lorenzo Costantino, and Cristiano Diddi (eds). 2015. Translation Theories in the Slavic Countries. Salerno: E.C.I.Google Scholar
Cheung, Martha (ed). 2006. An Anthology of Chinese Discourse on Translation. Manchester: St. Jerome.Google Scholar
Doroszewski, Witold. 1968. “O idiomatyczności języków.” Prace filologiczne. XIX. Poświęcony VI międzynarodowemu kongresowi slawistów w Pradze: 5–22.Google Scholar
Filipowicz-Rudek, Maria. 2000. “Przekład jako seria.” In Mała encyklopedia przekładoznawstwa, ed. by U. Dąbska-Prokop, 182–184. Częstochowa: Educator.Google Scholar
Finkel’, Oleksandr. 1929. Teoriia i praktyka perekladu. Kharkiv: Ukrains’ke Vidavnictvo.Google Scholar
. 1962. “Ob avtopierievodie (Na materiale avtorskich pierievodov G. F. Kvitki-Osnowyanienko).” In Teoriya i kritika perevoda, ed. by B.A. Larin, 104–125. Leningrad: Izd.vo LGU.Google Scholar
Gentzler, Edwin. 2001. Contemporary Translation Theories (Second edition). Clevedon: Multilingual Matters.Google Scholar
Grucza, Franciszek. 1979. “Uwagi o translatoryce.” Sprawozdania Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk 951: 68–70.Google Scholar
. 1981a. “Zagadnienia translatoryki.” In Glottodydaktyka a translatoryka, ed. by Franciszek Grucza, 9–27. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.Google Scholar
(ed). 1981b. Glottodydaktyka a translatoryka. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.Google Scholar
(ed). 1985. Lingwistyka, glottodydaktyka, translatoryka. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.Google Scholar
(ed). 1986. Problemy translatoryki i dydaktyki translatorycznej. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.Google Scholar
(ed). 1992. Język, kultura – kompetencja kulturowa. Materiały z XIII sympozjum zorganizowanego przez Instytut Lingwistyki Stosowanej UW, Zaborów, 5–8 listopada 1987 r. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.Google Scholar
Hejwowski, Krzysztof. 2004. Translation. A Cognitive-Communicative Approach. Olecko: Wydawnictwo Wszechnicy Mazurskiej.Google Scholar
Hermans, Theo (ed). 2006. Translating Others, Vols. 1 and 21. Manchester: St. Jerome.Google Scholar
Holmes, James S. 1970. “Preface.” In The Nature of Translation. Essays on the Theory and Practice of Literary Translation, ed. by James S. Holmes, Frans de Haan, and Anton Popovič, vii–xvi. The Hague: Mouton.Google Scholar
Holmes, James S., Frans de Haan, and Anton Popovič (eds). 1970. The Nature of Translation. Essays on the Theory and Practice of Literary Translation. The Hague: Mouton.Google Scholar
Hung, Eva, and Judy Wakabayashi (eds). 2005. Asian Translation Traditions. Manchester: St. Jerome.Google Scholar
Ingarden, Roman. 1931. Das literarische Kunstwerk. Eine Untersuchung aus dem Grenzgebeit der Ontologie. Logik und Literaturwissenschaft. Halle: Max Niemeyer Verlag.Google Scholar
. 1955. “O tłumaczeniach.” In O sztuce tłumaczenia, ed. by Michał Rusinek, 127–190. Wrocław: Ossolineum.Google Scholar
Inggs, Judith, and Libby Meintjes (eds). 2009. Translation Studies in Africa. London and New York: Continuum.Google Scholar
Jarniewicz, Jerzy. 2012. Gościnność słowa. Szkice o przekładzie literackim. Kraków: Wydawnictwo Znak.Google Scholar
Jettmarová, Zuzana. 2008. “Czech and Slovak Translation Theories: The Lesser-Known Tradition.” In Tradition versus Modernity: from the Classic Period of the Prague School to Translation Studies at the Beginning of the 21st Century, ed. by Jana Králová and Zuzana. Jettmarová, 15–46. Charles University: Prague.Google Scholar
. 2011. “Editor’s Introduction to the English Edition.” In The Art of Translation, ed. by Jiri Levy (trans. Patrick Corness), ix–xiv. Amsterdam: John Benjamins. DOI logoGoogle Scholar
Karcz, Andrzej. 2002. The Polish Formalist School and Russian Formalism. Rochester, NY: University of Rochester Press.Google Scholar
Karpowicz, Tomasz. 2006. “Językoznawstwo.” In Humanistyka polska. W latach 1945–1990, ed. by Urszula Jakubowska and Jerzy Myśliński, 183–205. Warszawa: IBL.Google Scholar
Kielar, Barbara Zofia. 1977. Language of the Law in the Aspect of Translation. Warszawa: Wydawnictwa UW.Google Scholar
. 1988. Tłumaczenie i koncepcje translatoryczne. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.Google Scholar
Kittel, Harald. et al. (eds). 2011. An International Encyclopedia of Translation Studies, Vol. III1. Berlin: Walter de Gruyter.Google Scholar
Klemensiewicz, Zenon 1955. “Przekład jako zagadnienia językoznawstwa.” In O sztuce tłumaczenia, ed. by Michał Rusinek, 85–98. Wrocław: OssolineumGoogle Scholar
Kopczyński, Andrzej. 1980. Conference Interpreting. Some Linguistic and Communicative Problems. Poznań: WN UAM.Google Scholar
Kothari, Rita, and Judy Wakabayashi. 2009. Introduction. In Decentering Translation Studies: India and Beyond, ed. by Rita Kothari and Judy Wakabayashi, 1–5. Amsterdam: John Benjamins. DOI logoGoogle Scholar
Kraskowska, Ewa. 1985. “Dwujęzyczność a problemy przekładu.” In Miejsca wspólne. Szkice o komunikacji literackiej i artystycznej, ed. by Edward Balcerzan and Seweryna Wysłouch, 182–204. Warszawa: PWN.Google Scholar
. 1989. Twórczość Stefana Themersona. Dwujęzyczność a literatura. Wrocław: Ossolineum.Google Scholar
. 2011. “Culture and Translation in Poland.” In An International Encyclopedia of Translation Studies, ed. by Harald Kittel. et al., 2127–2133. Berlin: Walter de Gruyter.Google Scholar
Krzeszowski, Tomasz Paweł. 1981. “Tłumaczenie jako czynność pragmatyczna.” In Glottodydaktyka a translatoryka, ed. by Franciszek Grucza, 31–42. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.Google Scholar
Legeżyńska, Anna. 1986. Tłumacz i jego kompetencje autorskie. Na materiale powojennich tłumaczeń A. Puszkina, W. Majakowskiego, I. Krylowa i A. Błoka. Warszawa: PWN.Google Scholar
Lewicki, Roman. 1993. Konotacja obcości w przekładzie. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Curie-Skłodowskiej.Google Scholar
Levý, Jiří. 2011. The Art of Translation. Translated by Patrick Corness. Amsterdam: John Benjamins. DOI logoGoogle Scholar
Lukszyn, Jurij (ed). 1993. Tezaurus terminologii translatorycznej. Warszawa: PWN.Google Scholar
Marchwiński, Adam. 1985. “Pragmatyczne aspekty tłumaczenia.” In Lingwistyka, glottodydaktyka, translatoryka, ed. by Franciszek Grucza, 263–272. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.Google Scholar
Rusinek, Michał (ed). 1955. O sztuce tłumaczenia. Wrocław: Ossolineum.Google Scholar
Sadkowski, Wacław. 2002. Odpowiednie dać słowu słowo. Zarys dziejów przekładu literackiego w Polsce. Warszawa: Prószyński i S-ka.Google Scholar
Sławek, Tadeusz. 1991. “Kalibanizm. Filozoficzne dylematy tłumaczenia.” In Przekład artystyczny. Problemy teorii i krytyki przekładu, ed. by Piotr Fast, 7–18. Katowice: UŚ.Google Scholar
Steiner, George. 1976. After Babel: Aspects of Language and Translation. Oxford: Oxford University Press.Google Scholar
Święch, Jerzy. 1976. “Przekład a problemy poetyki historycznej.” In Problemy metodologiczne współczesnego literaturoznawstwa, ed. by Henryk Markiewicz and Janusz Sławiński, 360–383. Kraków: Wydawnictwo Literackie.Google Scholar
Tabakowska, Elżbieta. 1990. “Językoznawstwo kognitywne i poetyka przekładu.” Teksty drugie 31: 97–113.Google Scholar
. 1991. “Tłumaczenie gramatyki czy przekład kultury?.” In Język a komunikacja, Vol. 41, ed. by Jerzy Bartmiński and R. Grzegorczykowa, 7–79. Krakow: Tertium.Google Scholar
. 1993. Cognitive Linguistics and Poetics of Translation. Tübingen: Naar.Google Scholar
. 2002. “Bariery kulturowe są zbudowane z gramatyki.” In Przekład – Język – Kultura, ed. by Roman Lewicki, 25–34. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.Google Scholar
. 2009. “Polish Tradition.” In Encyclopedia of Translation Studies. Second edition, ed. by Mona Baker and Gabriela Saldanha, 501–509. New York and London: Routledge.Google Scholar
Tomkowski, Jan. 2006. “Nauka o literaturze.” In Humanistyka polska, w latach 1945–1990, ed. by Urszula Jakubowska and Jerzy Myśliński, 156–182. Warszawa: IBL.Google Scholar
Tymoczko, Maria. 1999. Translation in a Postcolonial Context. Manchester: St. Jerome.Google Scholar
van Doorslaer, Luc, and Peter Flynn. 2011. “On Constructing Continental Views on Translation Studies: An Introduction.” Translation and Interpreting Studies 6 (2): 113–120. DOI logoGoogle Scholar
Wawrzyniak, Zdzisław. 1991. Praktyczne aspekty translacji literackiej na przykładzie języków niemeckiego i angielskiego. Warszawa: PWN.Google Scholar
Wilczek, Piotr. 2005. (Mis)translation and (Mis)interpretation: Polish Literature in the Context of Cross-Cultural Communication. Frankfurt am Main: Peter Lang.Google Scholar
Wierzbicka, Anna. 1972. Semantic Primitives. Frankfurt am Main: Athenäum Verlag.Google Scholar
Wojtasiewicz, Olgierd Adrian. 1957. Wstęp do teorii tłumaczenia. Wrocław: Ossolineum-PAN.Google Scholar
Ziomek, Jerzy. 1965. Staff i Kochanowski. Próba zastosowania teorii informacji w badaniach nad przekładem. Poznań: UAM.Google Scholar
. 1975. “Kto mówi?.” Teksty 61: 44–55.Google Scholar
Zlateva, Palma (ed). 1993. Translation as Social Action: Russian and Bulgarian Perspectives. London and New York: Routledge.Google Scholar
Cited by (1)

Cited by one other publication

Kalnychenko, Oleksandr
2021. Scholarly introduction. Translation and Interpreting Studies 16:1 ► pp. 149 ff. DOI logo

This list is based on CrossRef data as of 10 july 2024. Please note that it may not be complete. Sources presented here have been supplied by the respective publishers. Any errors therein should be reported to them.